Os Plans Municipais de Igualdade de Oportunidades son vos instrumentos fundamentais para a intervención pública en materia de igualdade entre vos sexos. Constituen un marco de actuación que contén un conxunto de medidas tendentes a impulsar e desenvolver unha política que oriente as prácticas de Igualdade de Oportunidades en toda a acción municipal e que repercuta non benestar e calidade de vida dá cidadanía .
O porqué dá necesaria implementación dun Plan Municipal de Igualdade de Oportunidades baséase en que ou ámbito local é ou contexto idóneo para poñer en práctica os principios dá Igualdade de Oportunidades por múltiples razóns:
- A Administración local é a máis próxima á cidadanía
- É non ámbito local onde se coñecen con maior profundidade as necesidades dá poboación e vos recursos cos que conta.
- A Administración Local é responsable de asegurar a cobertura dás necesidades básicas dá comunidade.
- A proximidade institucional facilita a realización de medidas de igualdade mediante a participación e colaboración cidadá.
- A súa iniciativa podar servir de estímulo e de modelo ás actuacións doutras entidades, tanto públicas como privadas.
Deste xeito, se a igualdade se fomenta nas actuacións dos propios concellos, producirase un efecto desde a acción política ata a sociedade que resulta esencial para rendibilizar ó máximo os recursos e garantir o efecto multiplicador destas experiencias.
Os principios establecidos no I Plan Municipal de Igualdade de Oportunidades entre mulleres e homes do Concello de Baiona son contemplados no marco do establecido nas Normativas Europeas, Estatal e Autonómica. Estes documentos marcan unha liña de acción moi nítida que deben conformar as tarefas de implantación e desenvolvemento de este Plan na localidade de Baiona. De acordo a esto o obxectivo xeral deste I Plan é promover a integración da igualdade de oportunidades entre mulleres e homes, no deseño, execución e avaliación de tódalas medidas e actuacións en que se concreten as diferentes políticas municipais.
Para a elaboración do Plan fixemos unha breve análise da situación da poboación de Baiona, a través do estudio dos datos do Padrón Municipal e do Instituto Galego de Estatística, que nos permitiu coñecer as características xerais da poboación como primeiro paso para detectar as necesidades e as posibilidades de intervención.
Os datos recollidos vos expoñemos a continuación:
-
En canto a súa situación xeográfica e demográfica Baiona é unha poboación costeira situada ó sur dá provincia de Pontevedra.Ten unha superficie de 34,7 Km2 distribuída en cinco parroquias: Baiona, Baiña, Baredo, Belesar e Santa Cristina dá Ramallosa. Conta segundo ou padrón de habitantes cunha poboación de 12.011 habitantes, deles 6.089 son mulleres (50,8%) e 5.922 son homes ( 49,2%).
Esta poboación distribúese en relación as súas idades do seguinte xeito:
| |
Homes |
|
Mulleres |
|
TOTAIS | |
|---|
| IDADES | Nº | % | Nº | % | Nº | % |
| 0-9 | 541 | 4,5 | 448 | 4,07 | 1.030 | 8,58 |
| 10-19 | 637 | 5,3 | 629 | 5,24 | 1.266 | 10,54 |
| 20-29 | 1.051 | 8,75 | 1.026 | 8,54 | 2.077 | 17,29 |
| 30-39 | 1.034 | 8,61 | 991 | 8,25 | 2.025 | 18,86 |
| 40-49 | 874 | 7,28 | 882 | 7,34 | 1.756 | 14,62 |
| 50-59 | 774 | 6,44 | 790 | 6,58 | 1.564 | 13,02 |
| 60-69 | 543 | 4,52 | 557 | 4,64 | 1.100 | 9,16 |
| 70-79 | 327 | 2,72 | 436 | 3,63 | 763 | 6.35 |
| 80-89 | 116 | 0,97 | 238 | 1,98 | 354 | 2,95 |
| 90-99 | 25 | 0,21 | 48 | 0,4 | 73 | 0,61 |
| 100-109 | 0 | 0 | 3 | 0,02 | 3 | 0,02 |
| TOTAIS | 5.922 | 49,3 | 6.089 | 50,7 | 12.011 | 100 |
* Datos extraídos do padrón municipal 2004
Segundo esta táboa de idades a poboación de Baiona está pouco envellecida e resalta a elevada porcentaxe de mulleres e homes xóvenes e de poboación infantil.
-
O nivel de estudos dá poboación é medio-baixo, a máis alta porcentaxe de mulleres e homes de Baiona ou cursaron estudos primarios ou aínda que están alfabetizados non teñen estudos. As diferenzas significativas entre mulleres e homes e nivel de estudos xurden cando referímonos ás porcentaxes de analfabetismo (29% homes e 71% mulleres) e de estudos medios e/ou superiores (67% mulleres e 43% homes). Ó igual que non resto do territorio galego cruzar idades coa variable nivel de estudos descubrimos que ou analfabetismo feminino corresponde á poboación de mulleres maiores de 60 anos, e que vos estudos superiores á mulleres entre 20 e 25 anos.
Os datos sobre a situación dás mulleres e homes de Baiona con respecto ó traballo produtivo e remunerado, corroboran a existencia dunha situación de desigualdade similar á existente na Comunidade Galega. En canto á taxa de actividade, a masculina case duplica á feminina e respecto do paro este é de 9,8 para as mulleres, mentras que para vos homes corresponde a un 5,8. Ou paro feminino tende a concentrarse nas mulleres maiores de 25 anos. Esta situación xeral respecto do mundo do emprego reflicte unha situación similar á dá pobación galega.
A poboación ocupada traballa maioritariamente non sector servizos, pero sobre todo as mulleres ocupadas traballan neste sector. Para a poboación masculina, e por orde de importancia, ou sector servizos, construción, industria e pesca son vos que recollen a súa ocupación. Para as abrandares servizos abrangue ou 85% dá ocupación feminina representando vos outros sectores ante sinalados á ocupación feminina residual. Compre sinalar que onde se situa a demanda do mercado é non sector construción, case infrarepresentado non caso dás mulleres.
A situación dá muller e dá Igualdade de Oportunidades en Baiona está mediatizada pola existencia dunha Concellería da Muller creada non ano 2000. Nestes catro anos de traballo ven desenvolvendo diversas actividades dirixidas á muller. Nos primeiros anos centrouse en impulsar ou tecido asociativo feminino dá zona, revitalizando as asociacións que xa existían e apoiando a creación doutras novas. A través dá organización de actividades formativas, lúdicas e revindicativas ás mulleres de Baiona van tomando conciencia do seu papel central na consecución dunha sociedade mais xusta e igualitaria. Paralelamente a este tipo de actuacións desde esta Concellería vaise introducindo ó principio de transversalidade accións en educación, cultura, emprego- .
Cabe resaltar ou especial tratamento que á eliminación dá violencia de xénero se lle outorga desde a Concellería a través de actos públicos de rexeitamento, campañas de sensibilización e dá recente creación dun servizo de asesoramento xurídico
Desde esta realidade a Concellería dá Muller do Concello de Baiona propúxose como obxectivo prioritario para ou 2004 elaborar ou I Plan Municipal de Igualdade de Oportunidades entre mulleres e homes. Un plan que proporcione un soporte técnico ás actuacións desta Concellería, adecuandoas ás novas esixencias dá sociedade e promovendo a coordinación operativa coas áreas municipais e as entidades que prestan servizos dirixidos á muller.
Para a súa elaboración tivéronse en conta unha serie de principios que van rexir ou deseño dás áreas, obxectivos e actuacións:
- Transversalidade. Este principio fai referencia á necesidade de promover a igualdade de oportunidades entre mulleres e homes en todaa as actividades e medidas xerais, contribuindo á incoporación dá dimensión de igualdade e a perspectiva de xénero non conxunto dás políticas e actuacións municipais.
- Integración. Debese impulsar unha liña de acción común desde diferentes áreas municipais incorporando todos aqueles servizos, programas e iniciativas dirixidos especificamente ás mulleres ou a superar a discriminación en razón de sexo e a Igualdade de Oportunidades entre mulleres e homes contribuindo a unha imaxe definida e coherente dá acción municipal neste ámbito.
- Participación. Para que un plan de igualdade se incardine na sociedade debe contar coa cooperación de tódolos elementos que a compoñen. Por elo, incorporarase á iniciativa social nas politicas encamiñadas a promover a igualdade de oportunidades, favorecendo e potenciando ou asociacionismo de mulleres e ou desenvolvemento de proxectos encamiñados a acadalo, facilitando e fortalecendo mecanismos de participación do tecido social.
- Prevención. Conquerir a igualdade de oportunidades e impedir a discriminación en razón de sexo, raza ou relixión non é unha tarefa fácil nin de resultados inmediatos, senón que debe estar incorporada a unha cultura dá tolerancia e na promoción de estilos de vida onde a convivencia, respecto á diferenza e a ausencia de estereotipos ou patróns culturais discriminatorios faciliten unha mellor calidade de vida.
Tendo en conta ou exposto anteriormente -a idoneidade do ámbito local á hora de establecer políticas de Igualdade; a breve análise dá situación dá poboación de Baiona; a traxectoria dá Concellería dá Muller; e vos principios que rixen ou Plan-, deseñouse un Plan que contempla cinco áreas de actuacións:
- Área de Cooperación, Participación Sociopolítica e Empoderamento. Esta área fundamentase na necesidade de sistematizar e dotar de continuidade ó traballo que se viña desenvolvendo en relación cos colectivos de mulleres como estratéxia que favoreza ou empoderamento psicolóxico e social dás mulleres de Baiona
- Área de Violencia De Xénero. En canto a esta máxima manifestación de desigualdade traballarase dotando ás mulleres de servizos específicos que lles garantan unha mellor asistencia e promovendo unha conciencia social de rexeitamento total á violencia contra as mulleres.
- Área de Educación en Igualdade. A colaboración co ámbito educativo -ANPAS, Centros de Ensino, Educación de Adultas...- para a implementación dous principios de Igualdade de Oportunidades na educación formal e non-formal é ou eixo sobre ou que xirarán as actuación nesta materia.
- Área de Formación, Emprego e Conciliación da Vida Persoal, Familiar e Laboral. Nesta área traballarase en prol de incorporar a perspectiva de xénero na Formación Ocupacional, non impulso específico ó emprego feminino entre ou tecido empresarial e económico dá zona, e promovendo ou repartición igualitaria de responsabilidades familiares e domésticas entre homes e mulleres.
- Área de Administración Pública. Garantir vos principios de Igualdade de Oportunidades na Administración Local é a premisa básica á hora de desenvolver un Plan Municipal de Igualdade de Oportunidades, converter ou Concello de Baiona nun espazo de igualdade e non-discriminación que poida servir de exemplo á sociedade civil e mercantil, é ou obxectivo desta área de actuación.
Paralelamente á formulación do Plan mantivéronse reunións cos axentes implicados non seu desenvolvemento -asociacións de mulleres, profesorado e ANPAS de Baiona, técnico local de emprego e persoal municipal-. Durante estas catro reunións sectoriais recolléronse as demandas e suxestións explicitadas poidendo, na medida do posible, axustar ou Plan á realidade de cada ámbito de actuación.
Na delimitación dás áreas de intervención e non deseño dás actuacións tívose en conta en todo momento ó principio de realidade: que fora un Plan posible de desenvolver e que respostara a criterios de realidade en canto á combinación dous recursos humáns, materiais e económicos. Por outra banda ó ser ou I Plan de Igualdade de Oportunidades que se aborda non municipio, tentamos fuxir de ambicións pouco realistas e concentrámonos en sentar as bases dunha política de Igualdade seria e realista con vocación de permanencia e continuidade.
En definitiva podemos concluír sinalando que ou I Plan de Igualdade de Oportunidades entre mulleres e homes do Concello de Baiona está realizado desde a proximidade é a realidade dás persoas executoras e as persoas beneficiarias, desde ou diálogo e consenso con todas as partes, e desde a ilusión do traballo do día a día.
