O patrimonio artístico da Capela da Misericordia

Altar maior iglesia

Até o ano 1656 a capela atopábase dentro do recinto da fortaleza militar de Monte Real pero naquela data o Capitán Xeral de Galicia, Don Vicente Gonzaga, ordenou o seu traslado fose do recinto da fortaleza por conveniencia do servizo, reedificándose no seu actual emprazamento no casco antigo de Baiona e sendo parte do importante conxunto histórico da vila, declarado de "Interese Histórico e Artístico" pola Xunta de Galicia o 1 de marzo de 1993.

A Capela, que pertence en patrimonio á Irmandade da Santa Casa de Paz e Misericordia, está situada entre as rúas Lorenzo da Carreira, Diego Carmona e a Praza do Concello. Integrada ao conxunto histórico, nos seus arredores atópase o Convento das Nais Dominicas (S. XVII), a Casa dos Correa (S. XVII) -sede do Concello de Baiona- e a Casa do Perdón ou Casa de Ceta, do século XVI.

A Capela da Misericordia é unha igrexa de planta rectangular, de aspecto sinxelo e austero e construción robusta, con dúas contrafuertes en ambos os lados. O seu interior alberga o patrimonio máis valioso, no que destaca o seu altar principal de estilo barroco e dous máis nos laterais que datan da mesma época.

Existe un Cristo Crucificado de gran tamaño, cuxa cruz é oca. Dise que nos tempos en que o envío de ouro procedente do Novo Mundo estaba prohibido baixo penas severísimas, esta veu de México enche de moedas de ouro, como devoto donativo dos baioneses residentes naquela colonia, que achegaron o importe da reconstrución da capela no seu actual emprazamento. Desta maneira tamén se evitaba o roubo do ouro por parte dos corsarios ingleses de orixe protestante, que respectaban as imaxes de Cristo pero destruían as Virxes e os Santos.

A pintura que se atopa no Retablo Maior -de autor descoñecido- é de comezos do século XVII e xunto á imaxe dan ao conxunto un aspecto tridimensional. Este Cristo Crucificado é portado nun dos Pasos da Semana Santa.

Ademais, a Capela posúe numerosas imaxes, entre as que destacan a do Cristo dos Farois -como representación do Cristo Lacerado nun dos Pasos da Semana Santa-, o Cristo da Caniña que representa ao Ecce Homo (Paso de Semana Santa), a Simón de Cirene axudando ao noso Señor a transportar a cruz (Paso de S.S.), á Virxe das Dores (Paso de S.S.) e tamén imaxes de Santiago Apóstolo dacabalo, Santa Isabel (Raíña de Portugal) e Santa Lucía, unha representación das Angustias, o Cristo do Ouro e a Inmaculada Concepción.

Todas estas imaxes atópanse en bo estado de conservación tras varias restauracións, prestando especial coidado a todas aquelas que son transportadas nas procesións.